Tham dự Hội thảo về phía Nhật Bản có: Ông Takesshi Miyaji, Thứ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông; Ông Katsuro Nagai, Tham tán công sứ Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt nam; Bà Nozomi Iwama, Trưởng đại diện cao cấp Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản - JICA tại Việt Nam; các nhà quản lý, nhà khoa học trong nước; nhà quản lý nhiều kinh nghiệm đến từ Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản, Cục phát triển khu vực - Chính quyền địa phương Tỉnh Shimane, Sở Kế hoạch và Các vấn đề phát triển thuộc Chính quyền địa phương thành phố Fukuoka, Nhật Bản. Về phía Việt Nam có ông Phan Văn Hùng, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương; Ông Trần Lưu Trung, Q.Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế; đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Nội vụ cùng Sở Nội vụ một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cho biết, Hội thảo khoa học với chủ đề “Chia sẻ kinh nghiệm Hành chính địa phương Việt Nam – Nhật Bản” là một trong các hoạt động quan trọng trong khuôn khổ hợp tác giữa Bộ Nội vụ Việt Nam và Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản, nhằm trao đổi kinh nghiệm về các vấn đề pháp luật và kinh nghiệm tổ chức chính quyền địa phương của Nhật Bản và Việt Nam, từ đó góp phần nâng cao chất lượng, hiệu lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống hành chính địa phương của hai nước. Thứ trưởng Trần Anh Tuấn khẳng định, trong thời gian qua, cùng với quá trình đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước và cải cách chế độ công chức, công vụ, việc xây dựng, phát triển hệ thống hành chính địa phương ở Việt Nam đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng: đẩy mạnh phân quyền, phân cấp quản lý, tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền địa phương trong việc quyết định các vấn đề của địa phương, đồng thời bảo đảm quản lý thống nhất về thể chế, chính sách của chính quyền Trung ương, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt của nền hành chính quốc gia; đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền địa phương các cấp, nhất là chính quyền cấp cơ sở từng bước được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng quản lý và chuẩn hóa trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; lề lối, tác phong làm việc có những chuyển biến rõ rệt theo hướng dân chủ hóa, công khai hóa, sát dân, sát thực tế, bước đầu khắc phục tệ tham nhũng, lãng phí, quan liêu, sách nhiễu dân...
Trong bối cảnh hiện nay, hệ thống hành chính địa phương nước ta vẫn đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Việt Nam vẫn còn thiếu hệ thống văn bản pháp luật thống nhất, đồng bộ và khả thi hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương nhằm tổ chức đơn vị hành chính hợp lý; phân quyền, phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể giữa các cấp chính quyền địa phương; có được mô hình tổ chức đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; làm rõ thẩm quyền của cá nhân người đứng đầu và tập thể cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Bên cạnh đó là sự thiếu hụt đội ngũ cán bộ, công chức được đào tạo, bồi dưỡng về trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý, có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, đặc biệt là cấp chính quyền cơ sở (xã, phường, thị trấn)...
Để hệ thống hành chính địa phương được kiện toàn, thực sự nâng cao hiệu lực, hiệu quả, rất cần có nghiên cứu, trao đổi và có sự nhận thức thống nhất. Thứ trưởng Trần Anh Tuấn mong muốn các vị đại biểu, các chuyên gia cùng chia sẻ kinh nghiệm vể tổ chức hành chính địa phương của Việt Nam và Nhật Bản. Những kinh nghiệm được trao đổi trong hội thảo sẽ là những thông tin tham khảo quý báu trong việc tổ chức thực hiện các quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 cũng như tổ chức hành chính địa phương của Việt Nam trong thời gian tới.

Trong bài phát biểu đề dẫn về các biện pháp để tăng cường khung pháp lý cho Chính quyền địa phương tại Nhật Bản, Thứ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản Takeshi Miyaji cho biết về hiện trạng chính quyền địa phương Nhật Bản, quá trình, bối cảnh sáp nhập cũng như tình hình sau khi sáp nhập và các hoạt động mới của chính quyền địa phương ở Nhật Bản. Theo đó, tháng 7/1871, Nhật Bản có 305 tỉnh, thành phố nhưng đến năm 1888, con số này chỉ còn 47 và cơ cấu này được giữ nguyên từ đó đến nay. Từ chỗ có hơn 7 vạn quận, huyện, thị xã vào năm 1888, qua 3 lần sáp nhập lớn vào các đời vua Minh Trị, Chiêu Hòa, Bình Thành, đến nay Nhật Bản còn 1.718 quận, huyện, thị xã.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cũng cho biết, có nhiều ý kiến đánh giá khác nhau của các cơ quan hành chính, người dân và dư luận về việc sáp nhập này. Theo đó, có những đánh giá cho rằng, việc sáp nhập tăng cường hơn về cơ cấu tổ chức cung cấp dịch vụ cho người dân; ứng phó với tình hình dân số già hóa; xây dựng thành phố trên diện rộng và tăng cường hiệu quả hành chính, tài chính của các cơ quan công quyền và bố trí nhân sự. Bên cạnh đó, cũng có những ý kiến cho rằng, việc sáp nhập này đánh mất sức sống của các Thị - Trấn - Thôn cũ khu vực xung quanh; tiếng nói của người dân khó được phản ánh; dịch vụ cho người dân giảm sút và đánh mất truyền thống, văn hóa, các địa danh lịch sử các Thị - Trấn -Thôn cũ.

 

Cũng tại Hội thảo, ông Katsuro Nagai, Tham tán công sứ, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam chia sẻ về câu chuyện trong chuyến thăm Nhật Bản của Trưởng ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính, Chủ tịch liên minh nghị sĩ hữu nghị Nhật – Việt tháng 11/2016; đồng thời cho biết, trong 5 năm tới, Nhật Bản sẽ tạo cơ hội đào tạo trên 800 cán bộ hành chính của Việt Nam, thông qua các khóa học để cấp bằng thạc sĩ, tiến sĩ cũng như thực hiện các khóa đào tạo ngắn và trung hạn khác. Ngoài ra, Nhật phái cử các chuyên gia có nhiều kiến thức về chính quyền địa phương, hành chính, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước sang hỗ trợ Việt Nam.
 

 

Theo chương trình, Hội thảo sẽ diễn ra trong hai ngày 14 - 15/9 với 2 phần đề dẫn: Các biện pháp để tăng cường khung pháp lý cho Chính quyền địa phương tại Nhật Bản và Những nội dung cơ bản và điểm mới của Luật Tổ chức chính quyền địa phương của Việt Nam năm 2015 cùng với 14 chủ đề xoay quanh các nội dung về xây dựng khung pháp lý cho chính quyền địa phương; chia tách, sáp nhập các chính quyền địa phương cũng như những kinh nghiệm, thực tiễn xây dựng chính quyền địa phương của Việt Nam - Nhật Bản, gồm: (1) Tổ chức chính quyền ở địa phương Việt Nam hiện nay và một số vấn đề đặt ra; (2) Về việc xây dựng “Chính quyền thân thiện của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân và “Công sở thân thiện vì Nhân dân phục vụ” – Bài học thực tiễn của tỉnh Bình Dương; (3) Tình hình sáp nhập các chính quyền địa phương tại tỉnh Shimane; (4) Tổ chức bộ máy và cơ chế chính sách để phát triển đảo Phú Quốc theo mô hình đặc khu kinh tế; (5) Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về các hình thức tự quản của cộng đồng dân cư ở Việt Nam; (6) Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở Việt Nam – Những vấn đề đặt ra trong điều kiện cải cách hành chính tại thành phố Huế; (7) Về xây dựng đội ngũ công chức chính quyền cấp xã; (8) Thành phố Fukuoka – phát triển trở thành thành phố hàng đầu Châu Á; (9) Mô hình tổ chức chính quyền địa phương tại đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt ở Việt Nam; (10) Tham luận của Sở Nội vụ thành phố Hồ Chí Minh; (11) Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ công chức chính quyền địa phương ở cấp xã trên địa bản tỉnh Thanh Hóa; (12) Quản lý chính quyền địa phương đô thị ở Việt Nam và tham chiếu với chính quyền địa phương Nhật Bản; (13) Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ công chức chính quyền góp phần xây dựng chính quyền địa phương vững mạnh và (14) Những yếu tố ảnh hưởng tới tổ chức chính quyền địa phương ở nông thôn Việt Nam.